Hybride warmtepompen zijn beschikbaar met een ingebouwde gasketel in één behuizing of als twee losse apparaten, waarbij je een nieuwe cv-ketel en hybride warmtepomp vaak in een combipakket koopt. Heb je nog geen nieuwe cv-ketel nodig, dan is de hybride warmtepomp ook los verkrijgbaar. Interessant is ook dat er hybride warmtepompen zijn mét en zónder buitenunit. We bespreken in dat kader de hybride ventilatiewarmtepomp zonder buitenunit en de hybride warmtepomp met een split of een monoblock buitenunit.
De basis: wat is een hybride warmtepomp?
Bij een hybride warmtepomp werkt een cv-ketel in een team samen met een warmtepomp. Dat kan een nieuwe cv-ketel zijn, maar samenwerken met een bestaande cv-ketel kan een hybride warmtepomp ook. Met een hybride systeem kunnen ook minder goed geïsoleerde huizen deels gasloos worden verwarmd, want op extreem koude dagen blijft de cv-ketel gewoon bijspringen. De cv-ketel verwarmt ook nog steeds het warme water voor douche, bad en keuken.
Hierdoor bespaar je ruimte en kosten op een warmwaterboiler die wel nodig is als je volledig van het gas gaat. Hoewel je de kosten van de gasaansluiting behoudt, kan je met dit hybride team tot 70% op je gasverbruik besparen, tegen lagere aanschafkosten en zonder ingrijpende aanpassingen in je woning. Er zijn meerdere soorten hybride warmtepompen te koop, met elk in hun eigen voor- en nadelen.
Hybride warmtepompen zijn te koop met of zonder geïntegreerde cv-ketel
Wat alle hybride warmtepomp-systemen gemeenschappelijk hebben is de aanwezigheid van een cv-ketel*. In sommige gevallen is de oude cv-ketel (na 10 – 15 jaar) aan vervanging toe. Dan betekent de overstap naar een hybride systeem de aanschaf van zowel een nieuwe cv-ketel als een nieuwe warmtepomp. Als de cv-ketel echter nog prima functioneert, dan hoeft alleen een (hybride) warmtepomp te worden toegevoegd aan de bestaande cv-ketel.
Er bestaan drie mogelijkheden om optimaal aan te sluiten op de staat van jouw huidige cv-ketel. Er zijn hybride warmtepomp(systemen) waarbij de nieuwe cv-ketel en het warmtepompdeel zijn samengevoegd in één behuizing; je koopt één apparaat waar het hele systeem in zit. Deze optie is ruimtebesparend, omdat je nog steeds maar één apparaat hebt.
Daarnaast worden pakketten aangeboden, waarbij je de nieuwe cv-ketel en de nieuwe warmtepomp als twee losse apparaten koopt, tegen voordelige pakketvoorwaarden. Ten slotte, is de cv-ketel nog niet aan vervanging toe? Dan is de derde optie het meest logisch: alleen een nieuw warmtepompdeel dat de installateur koppelt aan jouw bestaande cv-ketel.
Hybride warmtepompen zijn er ook zonder buitenunit
Er is nog meer te kiezen. Zo zijn er hybride warmtepompen met een buitenunit (monoblock of split) en hybride warmtepompen zonder buitenunit. Laten we beginnen met de laatste.
Ventilatieluchtwarmtepompen zijn zeer geschikt als hybride warmtepomp en hebben als voordeel dat ze geen buitenunit hebben. Een buitenunit kan namelijk niet overal geplaatst worden vanwege ruimtegebrek of geluidsregels. Sommige mensen vinden een buitenunit ook gewoon niet mooi. Hybride ventilatiewarmtepomp hebben geen buitenunit, omdat ze de ventilatielucht uit de woning aanzuigen en niet afhankelijk zijn van buitenlucht.
Ze zijn geschikt voor toepassing in woningen met mechanische ventilatie of balansventilatie (type C of D). Bij type C vervangt de ventilatiewarmtepomp de mechanische ventilatiebox (de ventilator die afzuigt). Na deze vervanging wordt de binnenlucht van 20C niet langer zomaar naar buiten geblazen, maar haalt de warmtepomp de aanwezige warmte uit de lucht, en waardeert deze op tot warm water van 35C of meer, vóórdat deze lucht alsnog wordt afgevoerd (zoals voorheen).
De energie-efficiëntie (SCOP) van een hybride ventilatiewarmtepomp is ook betrekkelijk hoog, omdat minder stroom nodig is om de warmere ventilatielucht op te warmen dan de vaak koudere buitenlucht. Toch is er ook een nadeel. Want waar buitenlucht onbeperkt beschikbaar is, daar is de ventilatielucht in een woning beperkt. Om een woning goed te ventileren, kan er namelijk maar een beperkte hoeveelheid worden afgezogen. Bij een hybride opstelling is dit nadeel beperkt, omdat relatief weinig vermogen benodigd is, en daarmee ook betrekkelijk weinig lucht.
Hybride warmtepompen met buitenunit zijn er in twee smaken: monoblock of split
Heb je wel ruimte voor een buitenunit van de hybride warmtepomp, dan zijn er twee opties. Buitenunits zijn er in de vorm van split of monobloc(k). Bij een monobloc buitenunit zit het volledige koelcircuit van de lucht-waterwarmtepomp in de buitenunit, en lopen er leidingen met warm water van buiten naar binnen. Bij een split buitenunit is het koelcircuit verdeeld over de binnen- en buitenunit, en loopt er koelvloeistof door de leidingen.
Ten opzichte van een monobloc is de buitenunit van een split kleiner en lichter, waardoor deze op meer plaatsen kan staan en zelfs aan de gevel kan worden gemonteerd. Bij een monoblock kan dat niet; deze moet altijd staand geplaatst worden op een garagedak of in de tuin. Hoewel de prestaties vergelijkbaar zijn, is een monobloc meestal iets duurder in aanschaf, maar de installatiekosten liggen vaak iets lager omdat meer installateurs een monoblock mogen plaatsen.
Ook binnen is er een verschil. Omdat bij de grotere en zwaardere monoblock buitenunit alle ‘techniek’ in de buitenunit zit, is er binnen alleen een bedieningspaneel nodig, ter grootte van een thermostaat. Bij een split hybride warmtepomp is de binnenunit ongeveer even groot als de cv-ketel waar hij naast komt te hangen.
All-Electric Ready: met een hybride warmtepomp voorsorteren op All-Electric
Een hybride warmtepomp is qua techniek in de basis gelijk aan een all-electric warmtepomp. Het verschil is dat bij een hybride warmtepomp een extra verbinding met de cv-ketel wordt gemaakt, zodat ze hun samenwerking kunnen coördineren. Maar het warmtepompdeel van een hybride opstelling werkt hetzelfde als bij een all-electric warmtepomp.
Dit gegeven maakt het ook mogelijk om met een hybride verwarming te beginnen en later met dezelfde warmtepomp, als bijvoorbeeld de woning beter geïsoleerd is, alsnog volledig elektrisch te gaan verwarmen. We noemen de hybride warmtepomp dan ‘All-Electric Ready’.
De belangrijkste voorwaarde om deze stap naar all-electric mogelijk te maken met dezelfde warmtepomp is dat het verwarmingsvermogen in de hybride fase al is gekozen op de eindsituatie. Dus: als voor hybride verwarming van een woning nu een warmtepomp van 4kW benodigd is, maar voor volledig elektrisch verwarmen in de toekomst 8kW, dan moet nu al een warmtepomp van 8kW worden geplaatst.
Bovendien moet deze warmtepomp geschikt zijn om in een breed bereik te kunnen moduleren, omdat in de eerste fase maar een klein deel van het vermogen wordt gebruikt. Dat kan niet iedere warmtepomp, dus goed advies is hierin van groot belang. Het is ook belangrijk te weten dat voor de toekomstige stap naar all-electric ook een warmtapwaterboiler ter grootte van een koelkast moet worden toegevoegd om ook het warme water voor douche, bad en keuken elektrisch te kunnen maken.
Samengevat
Hybride warmtepompen zijn beschikbaar met een ingebouwde cv-ketel in één behuizing en pakketten waarin je een nieuwe cv-ketel en warmtepomp als twee aparte apparaten koopt. Heb je geen nieuwe cv-ketel nodig, dan is ook de hybride warmtepomp los verkrijgbaar. Voor de ruimte die de hybride warmtepomp binnen en buiten inneemt zijn meerdere opties. Hybride ventilatiewarmtepompen hebben geen buitenunit, wat ze onderscheidt van de andere hybride lucht-waterwarmtepompen die een monoblock of split buitenunit hebben. Bij een monoblock zit alle techniek in de buitenunit en komt er binnen alleen een extra bedieningspaneel voor de warmtepomp. Daar staat tegenover dat een monoblock buiten meer ruimte in beslag neemt. Ten slotte hebben we stilgestaan bij de optie om meteen ‘all electric ready’ te worden bij de aanschaf van een hybride warmtepomp; daarbij is het van belang om een grotere warmtepomp aan te schaffen die bovendien kan moduleren.
* Theoretisch kunnen dit ook andere warmtebronnen zijn, maar in de Nederlandse situatie is de gasgestookte cv-ketel met afstand het meest voorkomende scenario.
